Op het moment van schrijven is het 22 dagen en 13 uur tot de start van mijn zesde marathon. Te lang van tevoren om de weersvoorspellingen te gaan checken, te kort om nog op wonderlijke trainingsverbeteringen te hopen. Maar net zoals ik tijdens een leuke vakantie halverwege vaak al verdrietig word omdat het bijna over is, zo kijk ik nu al melancholisch en trots terug op deze trainingsperiode waarin ik weer een hoop over mezelf geleerd heb. Ik voel me zo sterk en ben zo trots op mijn lichaam, dat onder de zware trainingen af en toe buigt maar steeds sterker weer terugveert. Wat er ook uitrolt 13 oktober, ik heb genoten van het proces en heb geen steken laten vallen. Ik besef dat de weg naar een marathon veel parallellen kent met andere uitdagingen in het leven. Dus mocht je nou geen zin hebben in trainingen van 3 uur, plakkerige gels en schuurplekken onder je oksels, lees dan gewoon deze blog als shortcut..!
Les 1: Je kunt het niet alleen
Ook al lijkt het alsof je met een soloproject pur sang bezig bent, je kunt het niet alleen. Dit geldt zowel voor de marathon als voor andere zaken in het leven. Om hulp vragen is meer dan oké. Betrek vrienden en familie bij het proces, zodat ze je kunnen steunen als het minder gaat en zich ook een beetje deelgenoot en trots voelen als het goed gaat.
Les 2: Vertrouw op het management of ga in gesprek
Ik moet toegeven dat dit voor mij een groot leerproces was dit jaar. Vorig jaar raakte ik overtraind en had ik soms het gevoel dat mijn trainer niet helemaal begreep waar het probleem zat. Ook gingen we niet echt samen op zoek naar de oorzaak en daardoor begon ik me af te vragen of zijn trainingsaanpak wel aansloeg bij mij, of juist averechts werkte. Maar uiteindelijk hielpen al die twijfels me geen steek verder. Of het nu oorzaak of gevolg was, gedurende dit jaar vond ik mijn draai weer, de trainingen gingen steeds beter en de trainer leek daardoor ook weer steeds meer positieve energie in mij te steken. Ik snap nog steeds niet altijd waarom ik bepaalde dingen moet doen, maar ik vertrouw op zijn kennis en op het proces, en als ik het ergens niet mee eens ben dan ga ik in gesprek. Dit nalaten, en halfslachtig de ‘orders’ naleven terwijl je zelf eigenlijk een andere visie hebt is contraproductief, binnen en buiten het hardlopen.
Les 3: Ga voor een allemaal 7ens in plaats van een paar 10en
In het verleden ben ik in de valkuil gevallen dat ik alles perfect wilde doen. Maar net als vele bronnen in het leven, is ook de energie en discipline van een persoon eindig. Met als gevolg dat als je op een paar vlakken de 10 weet te behalen, je andere vlakken vaak volledig vergeet of verknalt. Het is niet vol te houden dus gaat het op een moment mis. Daarom ben ik momenteel minder streng voor mezelf, en dat leidt juist weer tot goede resultaten over de gehele linie. Ik heb ook het gevoel dat ik op deze manier nog vele jaren marathonlopen kan blijven combineren met de rest van mijn leven. De laatste maand laat ik de borrels en de chocola staan, maar verder heb ik niet het gevoel dat ik iets moet opofferen. Als je je eens een periode keihard hebt ingezet voor je werk of een bepaald project, accepteer dan dat je de week daarna ook best wat later op kantoor mag komen. Dat is uiteindelijk een stuk duurzamer op de lange termijn dan jezelf uit de naad lopen en uiteindelijk te vroeg opbranden.
Les 4: Neem rusten net zo serieus als werken
Aanhakend op het voorgaande, schrijf ik deze les nog maar eens in koeienletters op omdat ik hem zelf nog steeds vaak vergeet. We zijn allemaal geneigd om alles te geven in trainingen, maar vergeten de simpele formule: stress + rust = groei. Een training is eigenlijk een aanslag op je lichaam, dat daarvan dan in de rust gaat herstellen waardoor het sterker terugkomt. Als je het eerste deel van de formule netjes uitvoert, maar het tweede nalaat vindt er geen groei plaats maar afbreuk. Ga voor bewuste rust, niet door een avond hersenloos te zappen maar door een boek te lezen, een dutje te doen, of lekker in bad of naar het strand te gaan. Hoe meer toewijding je in je rustmomenten stopt, hoe meer het zich uitbetaalt.
Les 5: Zorg dat randzaken op tijd en goed geregeld zijn
Om succes te behalen in je grote project of je marathon, moet je je volledig op je taak kunnen focussen. Om de grote zaken goed te kunnen uitvoeren, moeten de details goed geregeld zijn zodat je je daar niet meer in verliest. Visualiseer het parcours, oefen met de juiste voeding, bedenk hoe je op de plek van de wedstrijd komt en waar je slaapt. Niet alleen zorgt dit ervoor dat je hier niet meer door afgeleid wordt op het moment dat je moet presteren, het helpt je ook om je doel concreter te maken en vast met kleine stapjes aan de slag te gaan zodat het grote doel minder intiderend lijkt.
Les 6: Doe lastige dingen aan het begin van de dag
Tijdens een cursus ‘effectief timemanagement’ op mijn werk leerde ik dat je ‘s ochtends als eerste een kikker moest eten. Dat hield in: als er een taak is waar je tegenaan hikt, wat je vervelend vindt, doe dit dan als allereerste. Dit houdt je namelijk doorgaans af van productiever werk. Als je als eerste ding van de dag al iets vervelends gedaan hebt, heb je meteen een goed gevoel over jezelf en heb je zin om andere dingen ook aan te pakken. Nu vind ik hardlopen zelden vervelend, maar op dagen dat ik eigenlijk moe ben en niet veel tijd heb twijfel ik wel eens of ik ‘s ochtends heel vroeg moet gaan of ‘s avonds heel laat. Elke keer weer blijkt ‘s ochtends de betere optie te zijn, hoe langer je het uistelt, hoe ingewikkelder het wordt.
Les 7: Het hoeft niet altijd leuk te zijn, maar het mag wel
Let op: ik denk dat presteren alleen kan als je van het proces geniet. Dit hoeft echter niet voor elk onderdeel en voor elk moment te gelden. Soms moet je gewoon wat zaken afvinken omdat ze moeten. Vaak leidt dit na een tijdje weer tot betere resultaten die je dan vanzelf weer motiveren. Pas als je ergens structureel geen zin in hebt, moet je je gaan afvragen of je wel op het juiste pad zit. Waarom wil je eigenlijk die marathon lopen of waarom doe je het werk wat je doet? Een tijdje wat minder specialistisch bezig zijn, en van een afstand wat meer perspectief krijgen kan daarbij ook heel erg helpen. Voor mij geldt dat een tijdje veel fietsen in de zomer zowel fysiek als mentaal een enorme opsteker was. Over het idee dat passie in fases komt schijnt Steve Magness een boek geschreven te hebben dat een aanrader is, ik heb het zelf nog niet gelezen.
Les 8: Stress niet over zaken die je niet kunt veranderen
Het toelichten hiervan voelt bijna als het intrappen van een open deur. Toch blijf ik me erover verbazen hoeveel energie mensen steken in het weer, de emoties, prestaties of gedachten van anderen, beslissingen van hoger hand en andere zaken waar je zelf geen invloed op hebt. Focussen op deze ‘Circle of concern’ zorgt er volgens Stephen Covey voor dat mensen reactief worden en dat hun ‘Circle of influence’ krimpt. Door al je energie te richten op zaken die je wel kunt beinvloeden, wordt je proactief en wordt je circle of influence ook groter ten opzichte van die andere cirkel.

Les 9: Aan alles komt een eind
Dit geldt voor alle zware trainingen, onprettige gevoelens, saaie vergaderingen en nare momenten. Maar helaas ook voor alle momenten waarin je puur in de flow zit, wanneer alles vanzelf gaat, wanneer je heel even al in het moment zelf beseft hoe gelukkig je bent en hoeveel je geniet. Deze les kan dus zowel als mantra ingezet worden als het zwaar is, maar is ook een belangrijke om in je oren te knopen zodat je extra geniet onderweg.
Les 10: Planning is essential, plans are useless
Ik word wel eens uitgelachen als ik over mijn organische planning vertel. Dit houdt in dat ik wel goed nadenk van tevoren over hoe ik bepaalde dingen zou kunnen doen, en daar ook zaken voor uitzoek, maar uiteindelijk de uitvoering laat afhangen van de omstandigheden. Als ik een rondje ga fietsen, maak ik vaak geen heel strakke route maar bedenk ik alleen langs welke dorpjes ik ongeveer wil rijden. Dit levert me minder frustratie op dan wanneer ik heel precies een route wil volgen die ik vervolgens toch niet onthoud.
Les 11: Visualiseer
Lang geleden, als wedstrijdroeister, leerde ik voor het eerst de kracht van het visualiseren. In het begin klonk het een beetje zweverig, maar inmiddels weet ik dat hoe tastbaarder je je doel kunt maken, hoe groter de kans is dat je het ook echt bereikt. In de laatste maanden van mijn promotie-onderzoek besteedde ik elke dag wel een paar minuten aan dagdromen. Hierbij zag ik mezelf staan in het Academiegebouw, met een bul in mijn hand. Ik wist al hoe blij ik me zou voelen, hoe goed ik eruit zou zien en hoe ik het zou gaan vieren met al mijn naasten. Dit zorgde uiteindelijk voor genoeg motivatie voor die laatste loodjes. Voor mijn marathons print ik het parcours uit en oefen ik de weken van tevoren al met gedachtes die ik op bepaalde delen van het parcours wil hebben. Ontspanning, heupen hoog, schouders laag, naar de volgende persoon toelopen, niet vergeten te genieten, bedenken dat het net zoveel pijn doet als je een paar seconden langzamer loopt, en versnellen omdat je zo sterk bent door alle zware trainingen. Visualiseer ook een paar keer een minder succesvol scenario, zodat je ook dat al eens geoefend hebt als dat zich voordoet.
Les 12: Luister zelf naar het advies dat je een ander geeft
Misschien komt deze blog een beetje over alsof ik de wijsheid in pacht heb. Dat is zeker niet zo. Iedereen, zeker ook ik, worstelt vaak met twijfels of doet dingen waarvan je weet dat je ze beter niet kunt doen. Toch is het vaak makkelijk om een advies te formuleren voor een ander. Denk dus in zo’n geval ook: wat voor advies zou ik geven als een ander met dit probleem op me af kwam? Hier naar luisteren is het moeilijkste wat er is, maar vaak weet je diep van binnen wel wat het juiste antwoord moet zijn.
Jullie begrijpen dat ik deze blog dus ook vooral voor mezelf geschreven heb: deze 12 lessen moet ik nu en in de toekomst nog heel vaak herlezen en er vooral naar luisteren.
Voor nu ga ik me in ieder geval nog 3 weken mentaal en fysiek voorbereiden op die ene zondag in oktober. Een marathon lopen is zwaar maar het is tegelijkertijd ook één van de mooiste dingen die je voor jezelf kunt doen. Want iemand die puur en alleen op zijn eigen twee benen zo’n afstand aflegt, dat moet wel een echte superheld zijn. Vergeet dat nooit!